Khi giảm năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm nhưng cách tính vẫn giữ nguyên thì tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam và nữ có sự chênh lệch. Việc mức lương hưu giữa lao động nam có sự chênh lệch so với lao động nữ dựa theo đánh giá của thời gian đóng góp, mức tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng BHXH. Và vì sao lại như vậy thì bài viết dưới đây sẽ làm rõ vấn đề thắc mắc này.
Tại sao có lại có sự chênh lệch về lương hưu
Theo dự luật, mức hưởng của lao động nghỉ hưu trong điều kiện bình thường bằng 45% bình quân tiền lương tính đóng BHXH, tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm của lao động nam và 15 năm với lao động nữ. Sau đó, cứ thêm một năm đóng bảo hiểm được hưởng thêm 2%.
Lao động nam đóng 15 năm BHXH hưởng tỉ lệ tối thiểu 33,75% và cần đóng 35 năm để hưởng lương hưu tối đa 75%. Nam đóng đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mức hưởng được tính thêm 2,25% mỗi năm. Lao động nữ tham gia 15 năm hưởng lương hưu tối thiểu 45% và cần đóng 30 năm để đạt mức tối đa 75%.
Về việc mức lương hưu lao động nam thấp hơn nữ, lãnh đạo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết do cách tính mức lương hưu hàng tháng dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng BHXH nên việc giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp NLĐ nghỉ hưu với mức lương hưu rất thấp, trong đó lao động nam chỉ hưởng mức 33,75%.
Cạnh đó, dự luật đã bỏ quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất. Đây là điều mà nhiều NLĐ đang băn khoăn, vì có thể dẫn đến xu hướng “nghèo hóa” của một bộ phận người dân trong tương lai.
Vì vậy, đại diện NLĐ đề nghị cần xem xét giữ lại quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất như Luật BHXH năm 2014, hoặc có phương án để cách tính lương hưu có tính chia sẻ nhằm hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp để các đối tượng này đảm bảo cuộc sống.
Ngoài ra, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu không trừ % hoặc tối đa chỉ trừ 1% cho mỗi năm nghỉ trước tuổi đối với lao động nam đã có 35 năm đóng BHXH, lao động nữ đã có 30 năm đóng BHXH hoặc có phương án cho phép NLĐ hoán đổi số năm đã đóng BHXH vượt trong trường hợp về hưu trước tuổi. Bởi lẽ quy định trừ 2% đối với người nghỉ hưu trước tuổi như dự luật chưa phù hợp.
Vì sao có sự chênh lệch về lương hưu
Đại diện cơ quan soạn thảo, cho biết tỉ lệ hưởng BHXH của nam và nữ kế thừa toàn bộ quy định hiện hành, không đặt nặng vấn đề thay đổi công thức hưởng.
Cụ thể, Luật BHXH năm 2006 từng quy định thời gian đóng tối thiểu là 15 năm áp dụng cho cả nam lẫn nữ để hưởng 45%. Luật BHXH sửa đổi năm 2014 điều chỉnh nâng dần thời gian đóng tối thiểu của nam lên 20 năm và nữ giữ nguyên 15 năm để hưởng mức trên.
Về việc giảm năm đóng BHXH từ 20 xuống còn 15 năm dẫn đến lương hưu sẽ thấp, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng với quy định trên dù mức lương hưu của những người này có thể khiêm tốn hơn người có thời gian đóng dài, song họ được nhận khoản lương hưu hằng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh. Trong thời gian hưởng lương hưu họ còn được hưởng BHYT, góp phần đảm bảo cuộc sống tốt hơn khi về già.
Về mức lương hưu thấp nhất, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết từ ngày 1-7 tới đây, Nhà nước thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và NLĐ trong doanh nghiệp.
Theo đó, lương khu vực Nhà nước sẽ không còn mức lương cơ sở. Nên việc quy định mức lương hưu thấp nhất như hiện nay không còn phù hợp…
Cạnh đó, dự luật đang xây dựng chính sách BHXH đa tầng, theo thông lệ các quốc gia xây dựng và triển khai hệ thống hưu trí đa tầng, tầng thấp nhất của hệ thống đa tầng (tầng hưu trí xã hội) chính là mức lương hưu thấp nhất…
